Η αυτοεκτίμηση είναι το ψυχικό εφόδιο που χτίζεται στην παιδική ηλικία και συνοδεύει κάθε έναν από εμάς σε όλη του τη ζωή.
Πρόκειται για το βαθμό της πίστης και της αγάπης που έχουμε για τον εαυτό μας ανεξάρτητα με το τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς. Με το να πιστεύουμε στις ικανότητές μας και να αξιολογούμε θετικά τις πράξεις μας έχουμε υψηλή αυτοεκτίμηση ενώ αντίθετα με το να κάνουμε αρνητική αυτοκριτική δηλαδή να μην εγκρίνουμε τον εαυτό μας στον εαυτό μας, τότε είμαστε άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού αποτελούν τη βάση για της εδραίωση της αυτοεκτίμησης του. Η άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας στην παιδική ηλικία εξαρτάται κυρίως από την εκτίμηση που τρέφουν οι γονείς μας για εμάς. Επομένως καθοριστικής σημασίας είναι η σχέση που αναπτύσσουν οι γονείς με τα παιδιά τους σε αυτά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Μπορεί ως γονείς να μην έχουμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε τις σκέψεις ή τις ερμηνείες που κάνει το παιδί βάσει των ερεθισμάτων του περιβάλλοντος, αλλά μπορούμε με την κατάλληλη συμπεριφορά να το βοηθήσουμε να αγαπήσει τον εαυτό του.
Τι μπορεί να βλάψει την αυτοεκτίμηση των παιδιών; η ελλιπής ικανοποίηση των συναισθηματικών αναγκών όπως ασφάλεια, σταθερότητα, ζεστασιά και αποδοχή, η πλημμελής φροντίδα, η υπερπροστασία, η απουσία ρεαλιστικών ορίων και αυτοέλεγχου, η ελευθερία έκφρασης αναγκών και συναισθημάτων αποτελούν κάποιες από τις πιο σημαντικές παραμέτρους . Αν είμαστε προσεκτικοί στη καθημερινή συμπεριφορά μας προς το παιδί, τηρώντας τους παρακάτω κανόνες με ευελιξία κάθε φορά, θα χτίσουμε το λιθαράκι της αυτοεκτίμησης μέσα του.
1. Δώστε αγάπη, στοργή και συναισθηματική ζεστασιά στην αλληλεπίδραση με το παιδί σας. Από τις πρώτες κιόλας μέρες που το παιδί έρχεται στον κόσμο είναι πολύ σημαντικό να του εκδηλώνουμε έμπρακτα αυτά τα συναισθήματα προκειμένου αυτό να χτίσει μια σχέση αποδοχής και εμπιστοσύνης με τους άλλους και να νιώθει ότι αξίζει την αγάπη τους. Πολύ μεγάλη σημασία έχει η ποιότητα της σχέσης που θα αναπτύξει το παιδί με τη μητέρα του αν αυτή η σχέση χαρακτηρίζεται από βασική εμπιστοσύνη, δηλαδή από πληρότητα στην κάλυψη των συναισθηματικών του αναγκών τότε το παιδί θα εξελιχθεί σε έναν ενήλικα με αυτοεκτίμηση.
2. Επαινείτε το παιδί σας με κάθε ευκαιρία. Η επιβράβευση μπορεί να έχει πολλές μορφές. Μπορείτε για π.χ. να πείτε στο παιδί σας » είμαι πολύ περήφανος/η για σένα, «μπράβο που τα κατάφερες», ή μπορείτε να παραχωρήσετε κάποιο προνόμιο στο παιδί που κατάφερε κάτι. Είναι ωστόσο σημαντικό οι έπαινοί σας να είναι πειστικοί και ρεαλιστικοί. Οι υπερβολικές εκφράσεις του τύπου «είσαι πάντα ο καλύτερος σε όλα!» δεν βοηθούν στο χτίσιμο της υγιούς αυτοεκτίμησης, αντιθέτως υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί στο παιδί μια «ψευδαίσθηση» του εγώ του που δεν θα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Επίσης καλό θα ήταν να διδάξετε στο παιδί σας να λέει στον εαυτό του «είμαι ικανός /η και άξιος /α να τα καταφέρω» κάθε φορά που αντιμετωπίζει κάποια δυσκολία.
3. Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο με το παιδί σας και μάθετε να συζητάτε μαζί του μέσα από ανοιχτές ερωτήσεις του τύπου: «πως πέρασες σήμερα στο σχολείο;». Δώστε έμφαση στην ουσιαστική επικοινωνία μαζί του με στόχο τη διερεύνηση των συναισθημάτων του.
4. Αποδεχτείτε το παιδί σας όπως είναι με τις δικές του ικανότητες και ταλέντα, προσφέροντας αγάπη δίχως όρους. Η αγάπη πρέπει να προσφέρεται στο παιδί για αυτό που είναι και όχι για αυτά που κάνει. Ακόμα και όταν κάνει κάτι κακό να του λέτε: «εσύ που είσαι τόσο καλό παιδί δεν θα έπρεπε να έχεις κάνει κάτι τέτοιο» και όχι «μ’ αυτό που έκανες είσαι ένα παλιόπαιδο!»
5. Τηρείστε την πειθαρχία στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών σας. Η επιβολή κανόνων, ορίων και λογικών ποινών στο παιδί (αφαίρεση προνομίων χωρίς ξύλο ή προσβολές) αυξάνει την αυτοεκτίμηση των παιδιών γιατί μπορούν και κάνουν την αυτοκριτική τους και να δέχονται τις συνέπειες των πράξεών τους χωρίς να συσσωρεύουν παράλογο θυμό μέσα τους.
6. Μην προσβάλλετε το παιδί σας και μην το αποκαλείται με υποτιμητικά ονόματα μπροστά σε άλλους ή στη διαπροσωπική σας σχέση μαζί του. Αντίθετα, τα χαϊδευτικά ονόματα, η ζεστασιά και η αποδοχή καθώς και οι εκφράσεις υπερηφάνειας για το παιδί σας είναι πολύ σημαντικά για να νιώσει συναισθηματική ασφάλεια και σιγουριά.
7. Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να αναλάβει πρωτοβουλίες και ευθύνες δοκιμάζοντας τον εαυτό του σε διάφορα πράγματα που μπορεί να καταφέρει μέσα από μικρούς στόχους.
8. Αποφύγετε τη σύγκριση του παιδιού σας με άλλα παιδιά ή ακόμα και με τα αδέρφια του, λέγοντας για π.χ. «γιατί να μην είσαι σαν τον τάδε;» Αντίθετα, τονίστε τις ικανότητες του παιδιού σας τόσο στο ίδιο όσο και σε αυτούς που συναναστρέφονται με αυτό προκειμένω να λαμβάνει αποδοχή και αναγνώριση και από το κοινωνικό περιβάλλον. Να θυμάστε ότι κάθε παιδί είναι ξεχωριστό με μοναδικές ικανότητες!
9. Φροντίστε το παιδί σας να έχει κοινωνική ζωή και φίλους που να του φέρονται καλά. Ενισχύστε το στις απαραίτητες συμπεριφορές υγείας όπως υγιεινή διατροφή, άσκηση κ.α.
10. Ενισχύστε ωστόσο και τη δική σας αυτοεκτίμηση. Προσπαθήστε να βλέπετε τον εαυτό σας θετικά. Γονείς με χαμηλή αυτοεκτίμηση πραγματικά δυσκολεύονται να μεγαλώσουν παιδιά με υψηλή αυτοεκτίμηση. Σκεφτείτε ότι αν εσείς οι ίδιοι δεν μπορείτε να δείτε θετικά τον εαυτό σας, δεν θα μπορέσετε να δείτε τη θετική πλευρά των παιδιών σας!
Απάντηση