Είκονες και πρωτοβουλίες υψηλού συμβολισμού – Ενός λεπτού σιγή για τους πρόσφυγες που χάθηκαν στο Αιγαίο – Πάπας: Εκφράζω τον θαυμασμό μου για τον ελληνικό λαό που κράτησε ανοιχτή την καρδιά του – Βαρθολομαίος: Η Μεσόγειος δεν θα πρέπει να γίνει ένας τάφος – Ιερώνυμος: Να μην ξαναδούμε ποτέ παιδάκια να ξεβράζονται σε παραλίες
Την ανάγκη να υπάρξει υπευθυνότητα για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης αλλά και τον θαυμασμό του για τον ελληνικό λαό, που κράτησε ανοιχτή την καρδιά του, εξέφρασε ο Πάπας Φραγκίσκος, κατά την επίσκεψή του σήμερα στη Λέσβο.
Ο Ποντίφικας έφτασε στο νησί δέκα λεπτά μετά τις 10 το πρωί και αφού συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο, επισκέφτηκε το hotspot της Μόριας. Ακολούθησαν δηλώσεις και γεύμα με οκτώ πρόσφυγες, ενώ αμέσως μετά οι τρεις προκαθήμενοι μετέβησαν στο λιμάνι της Μυτιλήνης όπου έγινε δέηση των τριών ιεραρχών για τους πρόσφυγες που έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο.
Ο Ποντίφικας μίλησε με μετανάστες και πρόσφυγες στη Μόρια
Στη συνέχεια υπήρξε ενός λεπτού σιγή για τους πρόσφυγες που έχασαν τη ζωή τους διασχίζοντας το Αιγαίο και ακολούθησε η ρίψη στεφάνων στη θάλασσα. Επόμενος σταθμός του Πάπα ήταν το αεροδρόμιο του νησιού. Ο Πάπας ετοιμάζεται να αποχωρήσει για το Βατικανό λίγα λεπτά μετά τις 3. Ωστόσο, δεν θα φύγει μόνος του αφού μαζί του θα πάρει και 10 πρόσφυγες -οκτώ Σύρους και δύο Αφγανούς- που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, μέλη μονογονεϊκών οικογενειών, μητέρες με παιδιά, ανθρώπους με κινητικά προβλήματα ή προβλήματα υγείας, από διάφορες εθνικότητες. Η ενέργεια ερμηνεύεται ως μήνυμα προς τους ηγέτες της ΕΕ για το προσφυγικό.
Ηχηρό μήνυμα αλληλεγγύης για την Ελλάδα και τους πρόσφυγες
Νωρίτερα, έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα να ανταποκριθεί με θάρρος στη αντιμετώπιση της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης, «της τραγωδίας της αναγκαστικής μετανάστευσης και της μετατόπισης αλλά και των βαθυτέρων αιτίων της κατάστασης αυτής», μέσω διπλωματικών, πολιτικών και φιλανθρωπικών πρωτοβουλιών, και μέσα από συλλογικές προσπάθειες, τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ευρώπη απηύθυναν το μεσημέρι του Σαββάτου, με κοινή τους δήλωση μέσα από το κέντρο καταγραφής και διαμονής μεταναστών και προσφύγων της Μόριας, ο Πάπας κ. Φραγκίσκος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος.
Σύμφωνα με τους τρεις κορυφαίους θρησκευτικούς ηγέτες απαιτείται «μια απάντηση αλληλεγγύης, συμπόνιας, γενναιοδωρίας και άμεσης πρακτικής δέσμευσης πόρων» στην ανθρωπιστική κρίση «που δημιουργήθηκε από την εξάπλωση της βίας και των ενόπλων συγκρούσεων, τις διώξεις και τον εκτοπισμό των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων και τον ξεριζωμό των οικογενειών από τα σπίτια τους, κατά παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών τους». Ο Πάπας της Ρώμης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών μέσα από το hotspot της Μόριας ζήτησαν την προστασία των μειονοτήτων, για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου, για την εξάλειψη των μη ασφαλών διαδρομών, όπως αυτές μέσα από το Αιγαίο και το σύνολο της Μεσογείου και για να αναπτυχθούν ασφαλείς διαδικασίες επανεγκατάστασης.
Παράλληλα, όμως, εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους προς τον λαό της Ελλάδας, ο οποίος παρά τις δικές του οικονομικές δυσκολίες, έχει ανταποκριθεί με γενναιοδωρία σ’ αυτή την κρίση και απευθύνουν κοινή έκκληση για τον τερματισμό του πολέμου και της βίας στη Μέση Ανατολή, μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη, και την έντιμη επιστροφή όσων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Οι τρεις προκαθήμενοι στο κέντρο της Μόριας
Πάπας Φραγκίσκος: «Δεν είστε μόνοι σας»
Κατά τον χαιρετισμό που απηύθυνε ο Πάπας Φραγκίσκος είπε απευθυνόμενος προς τους πρόσφυγες ότι δεν είναι μόνοι τους και τους ζήτησε να μην χάνουν την ελπίδα τους, ενώ παράλληλα εξήρε τη στάση του ελληνικού λαού.
«Δεν είστε μόνοι σας. Περάσατε πολλά δεινά σε αναζήτηση μίας καλύτερης ζωής. Ήθελα να έρθω εδώ σήμερα για να σταθώ δίπλα σας για να ακούσω την ιστορία σας για να επιστήσουμε και πάλι την προσοχή του κόσμου στη σοβαρή αυτή ανθρωπιστική κρίση», υπογράμμισε ο Ποντίφικας, σημειώνοντας πως «ο ελληνικός λαός με μεγάλη γενναιοδωρία ανταποκρίνεται στις ανάγκες σας παρόλο που διανύει μία δύσκολη περίοδο».
«Μην χάνετε την ελπίδα σας, σας αγκαλιάζω όλους με στοργή», είπε στο τέλος της ομιλίας του.
Λίγη ώρα αργότερα σε δηλώσεις του από το λιμάνι της Μυτιλήνης ο Πάπας απηύθυνε ομιλία, ενώ ακολούθησε δέηση των τριών για τα θύματα των μεταναστευτικών ροών, καθώς επίσης και ρίψη στεφάνων στην θάλασσα.
Σε δηλώσεις του είπε πως «η Λέσβος έγινε λιμάνι για πολλούς μετανάστες» και ευχαρίστησε τον Θεό που του έδωσε αυτή τη δυνατότητα, να επισκεφτεί το νησί.
«Αισθάνθηκα την επιθυμία να έρθω εδώ και πρέπει να γι’ αυτό ευχαριστώ τον Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο που με προκάλεσαν», ανέφερε και πρόσθεσε: «Θα ήθελα να εκφράσω τον θαυμασμό μου για τον ελληνικό λαό που παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μπόρεσε να κρατήσει ανοιχτή την καρδιά και διάπλατες τις πόρτες, Ο Κύριος ξέρει να ανταποδώσει αυτή τη γενναιοδωρία».
Στη συνέχεια ο Ποντίφικας απηύθυνε έκκληση για υπευθυνότητα μπροστά σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση και επανέλαβε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πρόσφυγες δεν είναι αριθμοί αλλά άνθρωποι.
Ιερώνυμος: «Να μην ξαναδούμε ποτέ παιδάκια να ξεβράζονται σε παραλίες»
Συγκλονισμένος από την επίσκεψη στη Λέσβο και τις σπαρακτικές ιστορίες που άκουσε από τους πρόσφυγες, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος ευχήθηκε «να μην ξαναδούμε ποτέ παιδάκια να ξεβράζονται στις παραλίες του Αιγαίου».
Ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας παρότρυνε τον ΟΗΕ να πράξει επιτέλους τα δέοντα ώστε να να αντιμετωπιστεί η τραγική κατάσταση, ενώ κατηγόρησε την Ευρώπη για χρεοκοπία ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Αντίθετα «καμαρώνω για τους Έλληνες οι οποίοι, παρά τις δυσκολίες που περνούν, βοηθούν τους πρόσφυγες ώστε να γίνει ο Γολγοθάς τους ελαφρύτερος, ο ανηφορικός τους δρόμος λιγότερο τραχύς» δήλωσε με έμφαση ο Αρχιεπίσκοπος.
Η δήλωση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου:
«Με ιδιαίτερη χαρά υποδεχόμαστε σήμερα στη Λέσβο τον Πάπα Φραγκίσκο.
Θεωρούμε καθοριστικής σημασίας την παρουσία του στον τόπο μας, στα χώματα της Εκκλησίας της Ελλάδος. Καθοριστική διότι μαζί, υπογραμμίζουμε ενώπιον ολόκληρου του χριστιανικού, και όχι μόνον, κόσμου την σύγχρονη τραγωδία των προσφύγων.
Ευχαριστώ θερμά τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη και αγαπητό εν Χριστώ αδελφό κ. Βαρθολομαίο που μας ευλογεί σημερα με την παρουσία του και ως Πρώτος της Ορθοδοξίας ήλθε για να ενώσει την προσευχή του, ώστε να γίνει η φωνή των Εκκλησιών στεντόρεια και να ακουστεί στα πέρατα του πολιτισμένου κόσμου.
Σήμερα ενώνουμε τις φωνές μας για να καταδικάσουμε τον ξεριζωμό των προσφύγων, να στηλιτεύσουμε κάθε μορφή απαξίωσης του ανθρώπινου προσώπου.
Από τούτο το νησί, τη Λέσβο, ελπίζω να ξεκινήσει ένα παγκόσμιο κίνημα ευαισθητοποίησης, ώστε να αλλάξoυν ρότα όσοι κρατούν τις τύχες του κόσμου στα χέρια τους και να επιστρέψει η ειρήνη και η ασφάλεια σε κάθε σπίτι, σε κάθε οικογένεια, σε κάθε πολίτη.
Δεν είναι, δυστυχώς, η πρώτη φορά που καταδικάζουμε τις πολιτικές που έχουν οδηγήσει αυτούς τους ανθρώπους σε αδιέξοδο. Θα ενεργούμε, όμως, μέχρι να πάψει αυτός ο παραλογισμός και η απαξίωση του ανθρώπινου προσώπου.
Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά λόγια. Μόνο όσοι δουν τα μάτια αυτών των μικρών παιδιών που συναντήσαμε στον καταυλισμό προσφύγων, θα μπορέσουν να αντιληφθούν αμέσως το πλήρες μέγεθος της “χρεοκοπίας” της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης που επιδεικνύει η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους και όχι μόνον. Καμαρώνω για τους Έλληνες οι οποίοι, παρά τις δυσκολίες που περνούν, βοηθούν τους πρόσφυγες ώστε να γίνει ο Γολγοθάς τους ελαφρύτερος, ο ανηφορικός τους δρόμος λιγότερο τραχύς.
Η Εκκλησία της Ελλάδος και, εγώ προσωπικά, θρηνούμε τις χιλιάδες ψυχές που χάθηκαν στο Αιγαίο. Έχουμε κάνει αρκετά και θα εξακολουθήσουμε, όσο οι δυνατότητές μας το επιτρέπουν, να κάνουμε περισσότερα για να αντιμετωπίσουμε αυτή την προσφυγική κρίση.
Θα ήθελα να κλείσω τη δήλωσή μου κάνοντας μία έκκληση, μία παράκληση, μία παρότρυνση: να αναλάβει, επιτέλους, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, με τη μεγάλη εμπειρία που διαθέτει, να πράξει τα δέοντα, ώστε να αντιμετωπιστεί αυτή η τραγική κατάσταση που ζούμε. Ελπίζω να μην ξαναδούμε ποτέ παιδάκια να ξεβράζονται στις παραλίες του Αιγαίου. Εύχομαι σύντομα να τα βλέπουμε εκεί, να παίζουν ανέμελα και να χαίρονται τη ζωή».
Πατριάρχης Βαρθολομαίος: «Όσοι σας φοβούνται, δεν βλέπουν τα παιδιά σας»
Να κοιτάξει τα παιδικά μάτια των προσφύγων ώστε να πάψει να τα φοβάται, κάλεσε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος την Ευρώπη, προσθέτοντας ότι «θρηνήσαμε όταν είδαμε τη σκληρότητα των αδελφών μας, να κλείσουν τα σύνορα και να σας γυρίσουν την πλάτη».
Η δήλωση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου:
«Ξέρουμε ότι έρχεστε εδώ προσπαθώντας να αποφύγετε τον πόλεμο. Ξέρουμε ότι στην καρδιά σας νιώθετε αγωνία για τις οικογένειές σας. Θρηνήσαμε βλέποντας τη Μεσόγειο να γίνεται ένας τάφος για τους νεκρούς σας. Θρηνήσαμε όταν είδαμε την σκληρότητα των αδελφών μας να κλείνουν τα σύνορα και να σας γυρίζουν την πλάτη. Όσοι φοβούνται εσάς, δεν σας κοίταξαν στα μάτια. Όσοι σας φοβούνται, δεν βλέπουν τα πρόσωπά σας. Όσοι σας φοβούνται, δεν βλέπουν τα παιδιά σας. Ξεχνάνε ότι η η μετανάστευση δεν είναι ένα θέμα που αφορά τη Μέση Ανατολή, την Αφρική, την Ευρώπη και την Ελλάδα. Είναι ένα θέμα για όλο τον κόσμο.
Η Μεσόγειος δεν θα πρέπει να γίνει ένας τάφος. Η Μεσόγειος είναι ένας τόπος ζωής, σταυροδρόμι πολιτισμών. Το Αιγαίο θα πρέπει να γίνει μία θάλασσα ειρήνης. Προσευχόμαστε οι συρράξεις στη Μέση Ανατολή σύντομα να τελειώσουν. Προσευχόμαστε για όλους τους ανθρώπους αυτής της περιοχής. Ιδιαίτερα θα θέλαμε να τονίσουμε τη δραματική κατάσταση που ζουν οι Χριστιανοί στη Μέση Ανατολή. Δίνουμε υπόσχεση ότι ποτέ δεν θα σας ξεχάσουμε, ότι ποτέ δεν θα σταματήσουμε να μιλάμε για εσάς».
Η έκκληση-διακήρυξη
Το πλήρες κείμενο της έκκλησης-διακήρυξης των τριών θρησκευτικών ηγετών από τη Λέσβο έχει ως εξής:
Ημείς ο Πάπας Φραγκίσκος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, συναντηθήκαμε στο ελληνικό νησί της Λέσβου για να αποδείξουμε την βαθειά ανησυχία μας για την τραγική κατάσταση των πολυάριθμων προσφύγων, των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο, που έχουν έλθει στην Ευρώπη, προσπαθώντας να ξεφύγουν από καταστάσεις συγκρούσεων και, σε πολλές περιπτώσεις, καθημερινών απειλών για την επιβίωσή τους. Η παγκόσμια κοινή γνώμη δεν μπορεί να αγνοήσει την τεράστια ανθρωπιστική κρίση που δημιουργήθηκε από την εξάπλωση της βίας και των ενόπλων συγκρούσεων, τις διώξεις και τον εκτοπισμό των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων και τον ξεριζωμό των οικογενειών από τα σπίτια τους, κατά παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών τους.
Η τραγωδία της αναγκαστικής μετανάστευσης και της μετατόπισης επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπων, και είναι ουσιαστικά μια κρίση της ανθρωπότητας, καλώντας για μια απάντηση αλληλεγγύης, συμπόνιας, γενναιοδωρίας και άμεσης πρακτικής δέσμευσης πόρων. Από τη Λέσβο, κάνουμε έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα να ανταποκριθεί με θάρρος στη αντιμετώπιση αυτής της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης και των βαθυτέρων αιτίων της, μέσω διπλωματικών, πολιτικών και φιλανθρωπικών πρωτοβουλιών, και μέσα από συλλογικές προσπάθειες, τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ευρώπη.
Ως ηγέτες των αντίστοιχων Εκκλησιών μας, εκφράζουμε από κοινού την επιθυμία μας για ειρήνη και την ετοιμότητά μας να προωθήσουμε την επίλυση των συγκρούσεων μέσω του διαλόγου και της συμφιλίωσης. Καθώς αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που ήδη γίνονται για την παροχή βοήθειας και φροντίδας στους πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο, καλούμε όλους τους πολιτικούς ηγέτες να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο, για να εξασφαλισθεί ότι πρόσωπα και κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών, παραμένουν στις πατρίδες τους και απολαμβάνουν το θεμελιώδες δικαίωμα να ζουν με ειρήνη και ασφάλεια. Μια ευρύτερη διεθνής συναίνεση και ένα πρόγραμμα βοήθειας, χρειάζονται επειγόντως, για να διατηρηθεί το κράτος δικαίου, για την προάσπιση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων σ αυτή τη μη βιώσιμη κατάσταση, για την προστασία των μειονοτήτων, για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου, για την εξάλειψη των μη ασφαλών διαδρομών, όπως αυτές μέσα από το Αιγαίο και το σύνολο της Μεσογείου και για να αναπτυχθούν ασφαλείς διαδικασίες επανεγκατάστασης. Μ αυτό τον τρόπο θα είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε άμεσα αυτές τις χώρες οι οποίες εμπλέκονται στην ικανοποίηση των αναγκών των πολυάριθμων βασανισμένων αδελφών μας. Ειδικότερα, εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας προς τον λαό της Ελλάδας, ο οποίος παρά τις δικές του οικονομικές δυσκολίες, έχει ανταποκριθεί με γενναιοδωρία σ΄ αυτή την κρίση.
Απευθύνουμε κοινή έκκληση για τον τερματισμό του πολέμου και της βίας στη Μέση Ανατολή, μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη, και την έντιμη επιστροφή όσων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Ζητούμε από τις θρησκευτικές κοινότητες να εντείνουν τις προσπάθειες τους στην υποδοχή, παροχή βοήθειας και προστασίας στους πρόσφυγες όλων των θρησκειών, και τις θρησκευτικές και πολιτικές υπηρεσίες ανακούφισης (των προσφύγων) να εργάζονται για να συντονίζουν τις πρωτοβουλίες τους. Για όσο διάστημα υπάρχει η ανάγκη, επιμόνως ζητούμε από όλες τις χώρες να παράσχουν προσωρινό άσυλο, να προσφέρουν την ιδιότητα του πρόσφυγα σε όσους έχουν δικαίωμα, να επεκτείνουν τις προσπάθειες αρωγής τους και να συνεργαστούν με όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης για τον άμεσο τερματισμό των συνεχιζομένων συγκρούσεων.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει σήμερα μία από τις πιο σοβαρές ανθρωπιστικές κρίσεις της από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Για την αντιμετώπιση αυτής της σοβαρής πρόκλησης, κάνουμε έκκληση σε όλους τους ακολούθους του Χριστού να ενθυμούνται τα λόγια του Κυρίου, σύμφωνα με τα οποία όλοι μας θα κριθούμε μια μέρα: «επείνασα γάρ και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψησα και εποτίσατέ με, ξένος ήμιν και συνηγάγετέ με, γυμνός και περιεβάλετέ με, ησθένησα και επεσκέψασθε με, εν φυλακή ήμιν και ήλθατε προς με ….αμήν λέγω υμίν, εφ΄όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε» (Ματθαίος 25:35 – 36, 40).
Από την πλευρά μας, υπακούοντας στο θέλημα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, πιστεύουμε ακράδαντα, ολόψυχα και με αποφασιστικότητα, ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για την προώθηση της πλήρους ενότητας όλων των Χριστιανών. Επιβεβαιώνουμε την πεποίθηση μας ότι η «συμφιλίωση (μεταξύ των Χριστιανών) περιλαμβάνει την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης εντός και μεταξύ όλων των λαών… Μαζί, θα κάνουμε το χρέος μας, ώστε να προσφέρουμε στους μετανάστες, τους πρόσφυγες, και τους αιτούντες άσυλο, μία ανθρώπινη υποδοχή στην Ευρώπη» (Οικουμενική Χάρτα, 2001). Με την υπεράσπιση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών, καθώς και των πολλών περιθωριοποιημένων ανθρώπων στις κοινωνίες μας, έχουμε ως στόχο να εκπληρώσουμε την αποστολή των Εκκλησιών, που είναι η διακονία του κόσμου.
Η συνάντηση μας σήμερα έχει ως στόχο να δώσει κουράγιο και ελπίδα σε όσους αναζητούν καταφύγιο και σε όλους εκείνους που τους καλωσορίζουν και τους βοηθούν. Καλούμε την διεθνή κοινότητα να θέση την προστασία της ανθρώπινης ζωής ως προτεραιότητα, και σε κάθε επίπεδο, να υποστηρίξει πολιτικές εντάξεις που εκτείνονται σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες. Η φοβερή κατάσταση όλων όσων επηρεάζονται από την παρούσα ανθρωπιστική κρίση, συμπεριλαμβανομένων πολλών Χριστιανών αδελφών μας, απαιτεί συνεχή προσευχή από μέρους μας.
Απάντηση