Το πόσο ψυχοφθόρο είναι όταν χάνεις το παιδί σου μπορεί να το καταλάβει μονάχα κάποιος που υπέφερε από αυτό. Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια τώρα, και ακόμη κοιτάζω τον τάφο της κόρης μου, αδυνατώντας να το πιστέψω. Το να επισκέπτομαι τον τάφο του παιδιού μου είναι κάτι εξωπραγματικό. Νιώθω να βγαίνω από το σώμα μου και να κοιτάζω κάποια άγνωστη να αφήνει εκεί τα λουλούδια.
Είναι στ’ αλήθεια η δική μου ζωή;
Μόνο ένας γονιός μπορεί να καταλάβει το δυνατό δεσμό που έχεις με το παιδί σου – την απόλυτη, άσβεστη αγάπη που έχεις και την υπέρμετρη επιθυμία να προστατέψεις το παιδί αυτό με κάθε κόστος να καίει μέσα σου με πάθος. Πολλοί λένε πως ένας γονιός θα δώσει και τη ζωή του για το παιδί του, αλλά μέχρι να αποκτήσεις το δικό σου δεν μπορείς να καταλάβεις πραγματικά τα έντονα αυτά συναισθήματα. Το να είσαι γονιός σε κάνει να φοράς την καρδιά σου έξω από το σώμα σου. Όπως κι αν φαντάζεστε πως είναι να χάνεις το παιδί σου, πολλαπλασιάστε αυτό που νιώθετε ένα τρισεκατομμύριο φορές και πάλι δεν είναι αρκετό.
Στην επιφάνεια, η κοινωνία μας φαίνεται να αποδέχεται αυτή την ανείπωτη στενοχώρια και οι άνθρωποι δείχνουν να θέλουν να σε στηρίξουν και είναι πρόθυμοι να σε ακούσουν. Παρ’ όλ’ αυτά, στη δική μου περίπτωση μου έκανε τόση εντύπωση η ειλικρινής καλοσύνη και η ενσυναίσθηση των ανθρώπων, όσο με σόκαρε και με απογοήτευσε η έλλειψή τους. Είναι απαραίτητο για τους γονείς που θρηνούν να μπορούν να μιλήσουν και περισσότερο από όλα, να μπορούν να μιλήσουν ανοικτά. Έμαθα πως αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να ξεγελάσει τον πόνο.
Σίγουρα, οι φίλοι και η οικογένεια μού στάθηκαν, αλλά όπως αποδείχτηκε στη δική μου περίπτωση, υπάρχει ένα όριο στο πόσο χρόνο θα σου παρέχουν τη στήριξη, την υπομονή τους, την κατανόηση, την ανησυχία τους και την ενσυναίσθησή τους. Η αλήθεια είναι πως το γεγονός είναι τόσο τραγικό που μπορεί να εξαντλήσει ψυχολογικά τον καθένα.
Η συνειδητοποίηση πως δεν μπορούν να σε βοηθήσουν να απαλλαγείς από τη στεναχώρια σου αρχίζει και γίνεται αντιληπτή, η αγανάκτηση ολοένα και μεγαλώνει επειδή ούτε εκείνοι δεν μπορούν να διακρίνουν ένα τέλος στη δυστυχία αυτή, αρχίζει σιγά-σιγά να στέκεται εμπόδιο στη δική τους ευτυχία. Δεν είναι αυτοί που έχασαν το παιδί τους γιατί λοιπόν να ξοδέψουν όλο τους το χρόνο στο να στεναχωριούνται για το δικό σου;
Θα γράψω παρακάτω δέκα πράγματα που θα ήθελα να γνωρίζουν οι άλλοι για το πώς είναι να χάνεις το παιδί σου. Ίσως ένα από τα δέκα αυτά πράγματα να βοηθήσει έναν γονιό που θρηνεί για το παιδί του.
1. Τέσσερα χρόνια έχουν περάσει και γω ξυπνάω κάθε μέρα με την ίδια στεναχώρια που είχα τη μέρα που πέθανε η Ella. Η μόνη διαφορά είναι πως πλέον μπορώ να το κρύψω καλύτερα και έχω συνηθίσει τον πόνο της πληγωμένης μου καρδιάς. Το σοκ έχει κάπως μετριάσει, αλλά ακόμη πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται πως δεν είναι δυνατόν να έχει συμβεί. Πίστευα πως συνέβαινε μονάχα σε άλλους ανθρώπους. Ρώτησες πώς ήμουν στην αρχή και τώρα δεν με ρωτάς πια, γιατί; Ποιος σου είπε πότε θα ήταν καλό να σταματήσεις να με ρωτάς αν είμαι καλά;
2. Σας παρακαλώ, μη μου λέτε πως το μόνο που θέλετε από μένα είναι να είμαι και πάλι ευτυχισμένη.Κανείς δεν το θέλει αυτό περισσότερο από μένα, αλλά είναι κάτι που μπορώ να το καταφέρω μόνο με τον καιρό. Εκτός αυτού, πρέπει να βρω μια νέα ευτυχία. Η ευτυχία που ένιωθα κάποτε, εκείνο το συναίσθημα της ανεμελιάς, δεν πρόκειται ποτέ να επανέλθει αυτούσιο. Βοηθάει επίσης να δείχνουν υπομονή και κατανόηση οι άνθρωποι που αγαπάς.
3. Σας παρακαλώ, μη λέτε: «Θέλω πίσω την παλιά Sam!” ή «Νομίζω πως επιστρέφει η παλιά Sam!” Η Sam δεν επιστρέφει. Έτσι είμαι πια. Αν ξέρατε τον τρόμο που έζησα και υπέφερα, θα καταλαβαίνατε πως είναι αδύνατο για έναν άνθρωπο σαν εμένα να ξαναγίνει αυτός που ήταν. Το να χάνεις το παιδί σου σε αλλάζει. Μου έχουν πει πως τα μάτια μου δείχνουν στοιχειωμένα.
Είναι παράξενο να πει κάποιος κάτι τέτοιο σε μία μητέρα που θρηνεί, αλλά είναι αλήθεια – είμαι στοιχειωμένη. Έχει αλλάξει η άποψή μου για τον κόσμο, πράγματα που κάποτε μου φαίνονταν σημαντικά άρχισαν να μου φαίνονται ασήμαντα και το αντίστροφο. Είναι σα να μου λέτε δύο πράγματα. Πρώτον, δεν σας αρέσει ο άνθρωπος που είμαι και δεύτερον, αν δεν επιστρέψει η παλιά Sam εσείς θα φύγετε. Πιστέψτε με σε κανέναν δε λείπει η «παλιά Sam» όσο λείπει σε μένα!! Θρηνώ δύο θανάτους: της κόρης μου και του παλιού μου εαυτού.
4. Αν θυμήθηκες τα γενέθλια ή την επέτειο του θανάτου της κόρης μου τον πρώτο χρόνο, είναι φρικτά οδυνηρό όταν δεν τα θυμάσαι το δεύτερο, τον τρίτο ή τον τέταρτο χρόνο.Νομίζεις πως δε στεναχωριέμαι το ίδιο σε κάθε επόμενο γενέθλιο; Αυτή η στάση μού δείχνει πως έχεις ήδη ξεχάσει την κόρη μου και έχεις προχωρήσει παρακάτω.
5. Σταμάτα να σχολιάζεις συνεχώς το πόσο τυχερή είμαι που έχω τα άλλα μου παιδιά, ιδιαίτερα την κόρη μου. Στο λέω εγώ αυτό; Γιατί μου το λες εσύ; Έχω θάψει την κόρη μου, λες πως είμαι τυχερή;
6. Δεν είναι υγιές να κλαίω μπροστά στα παιδιά; Κάνεις λάθος. Είναι απόλυτα υγιές να βλέπουν πως είμαι στεναχωρημένη από το θάνατο της αδελφής τους. Όταν κάποιος πεθαίνει είναι φυσιολογικό να κλαις. Το αφύσικο θα ήταν να μεγαλώσουν τα παιδιά μου και να σκεφτούν «Δεν είδα ποτέ τη μαμά να κλαίει για το θάνατο της Ella». Αυτό θα τους μάθαινε πως είναι υγιές να κρύβεις τα συναισθήματά σου, κάτι που φυσικά δεν ισχύει.
7. Έχω τέσσερα παιδιά, δεν έχω τρία. Αν θέλετε να αγνοήσετε την Ella ως τρίτο μου παιδί επειδή έχει πεθάνει, κάντε το, αλλά μην το κάνετε για μένα. Εγώ έχω τέσσερα και όχι τρία παιδιά!
8. Υπάρχουν ακόμη ορισμένες μέρες, ακόμη και τέσσερα χρόνια μετά, που θέλω να κρυφτώ από προσώπου γης και να σταματήσω για λίγο να υποκρίνομαι πως όλα είναι υπέροχα και πως αισθάνομαι πολύ καλύτερα.
Μη θεωρείτε πως παρέδωσα τα όπλα ή, ακόμη χειρότερο, μη σκεφτείτε ασυναίσθητα ποιο είναι το πρόβλημά μου. Ξέρω και γω πως ήταν κελεπούρι ο άντρας μου και πως τα παιδιά μου είναι υπέροχα και πως έχω ένα πανέμορφο σπίτι, αλλά θρηνώ.
Είναι τόσο ψυχοφθόρο, ειδικά να μεγαλώνεις τρία μικρά παιδιά και να εκτός αυτού να πρέπει να διατηρήσεις το γάμο σου. Δεν το ξέρετε, αλλά έχω να διαχειριστώ τη θλίψη που νιώθει και ο άντρας μου και τα δύο μου αγόρια.
Θα ήταν καλύτερο αν μου δίνατε συγχαρητήρια για το πόσο καλά συντηρείται η οικογένειά μας, για το πόσο σταθερή και αγαπημένη είναι, γιατί είναι σκληρή δουλειά να το καταφέρω αυτό.
9. Και βέβαια το πρόσεξα. Σε όλους τους συγγενείς και φίλους που δεν άντεχαν να διαχειριστούν τη θλίψη μου και που οργάνωναν διάφορα πίσω από την πλάτη μας, λέγοντας ψέματα, σε όσους σταμάτησαν να μας καλούν σε εκδηλώσεις που πάντα μας καλούσαν και έληξαν σιωπηλά τη σχέση μας πιστεύοντας πως δεν θα το καταλάβω.
Και βέβαια το κατάλαβα. Ο μόνος λόγος που δεν είπα ποτέ τίποτα είναι επειδή δεν θα ήθελα να σπαταλήσω τα λόγια μου στην επαίσχυντη συμπεριφορά τους. Είμαι ευγνώμων για κάτι όμως – δεν σπατάλησα άλλα χρόνο σε ανθρώπους τόσο ρηχούς και τόσο σκληρούς. Μη φοβάστε. Αν συνέβαινε και σε εσάς κάτι τέτοιο, θα ήμουν η πρώτη που θα έτρεψε στο πλευρό σας. Τόσο απαίσιο είναι αυτό που νιώθω.
10. Το να θρηνείς για το παιδί σου δεν σταματά μέχρι να το ξαναδείς. Κρατάει μια ζωή. Αν αναρωτιέστε πόσο θα πρέπει να θρηνούν οι φίλοι και η οικογένεια για αυτό, η απάντηση είναι για πάντα. Μην τους πιέζετε, μη θεωρείτε τη θλίψη τους ασήμαντη, μην τους κάνετε να αισθάνονται ένοχοι που στεναχωριούνται και όταν σας μιλούν, ανοίξτε τα αυτιά σας και ακούστε τους, ακούστε προσεκτικά τα όσα έχουν να σας πουν. Ίσως να μάθετε κάτι. Μην είστε σκληροί μαζί τους και μην τους αγνοείτε, να θυμάστε πως δεν έχει να κάνει με εσάς αλλά με αυτούς.
Ένιωσα πολλές φορές πληγωμένη όταν φίλοι που αγαπούσα πραγματικά και δεν πίστευα ποτέ πως θα με εγκατέλειπαν με έβαλαν στο περιθώριο, με θεώρησαν τρελή. Τα τηλεφωνήματα σταμάτησαν, μαζί με τα μηνύματα, τα σχόλια στο Facebook. Η απάντηση που παίρνω κάθε φορά είναι η ίδια: «Συγγνώμη γλυκιά μου, είμαι πολύ κουρασμένη», «Να τα πούμε σύντομα» και «Μου λείπεις». Ευτυχώς δεν έχω να ζήσω εγώ με τη δική τους συνείδηση.
Οι περισσότεροι δεν ξέρουν πως όποτε γνωρίζω κάποιον άνθρωπο αμέσως αισθάνομαι άβολα και πανικοβάλλομαι. Ξέρω πως κάποια στιγμή στη συζήτηση θα έρθει η ερώτηση που φοβάμαι, σχετικά με την οικογένειά μου και το πόσα παιδιά έχω. Μακάρι να μη χρειαζόταν να απαντήσω. Η ζωή θα ήταν πολύ πιο εύκολη αν μπορούσα να το κάνω. Αλλά έχω ένα ακόμη παιδί. Το όνομά της είναι Ella. Θα ήταν τεσσάρων σήμερα αλλά πέθανε όταν ήταν 19 ημερών. Δεν χάθηκε – ξέρω ακριβώς πού είναι, είναι νεκρή.
Απάντηση